In ManagementSite: Machtsverhoudingen en zelforganisatie

De vele artikelen die verschijnen over zelfsturing en zelforganisatie hebben een opvallende overeenkomst: het onderwerp macht wordt genegeerd. En dat terwijl de rol van macht doorslaggevend is in het bereiken van duurzame zelfsturing.

Duurzame zelfsturing vraagt om structureel empowerment, ofwel de daadwerkelijke distributie van zeggenschap en verantwoordelijkheid naar het laagste niveau in een organisatie waar een vakkundig besluit genomen kan worden (Sinteur, 2018). In essentie vraagt dat om het delen van macht en dus om het loslaten van formele machtsposities. Veel bedrijfseigenaren en managers zijn huiverig voor dat loslaten. Halfslachtige pogingen daartoe zijn een belangrijke reden voor het mislukken van invoering van zelfsturing. Wat ontbreekt is het vertrouwen dat een organisatie zonder formele machtsposities zichzelf kan besturen. In de praktijk blijkt dat die besturing van de organisatie onder meer is geborgd in collectieve waarden. De essentie nu is dat het niet de collectieve waarden zijn die leiden tot zelfsturing, het is de distributie van macht waarop de zelfsturing is gebaseerd, die leidt tot deze collectieve waarden. En dus begint zelfsturing met distributie van macht.